Τα βιβλία ιστορίας του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Το άρθρο αναφέρεται

Ο Παναγιώτης Παναγόπουλος υπηρέτησε τη δεκαετία του 1930 ως επιθεωρητής των δημοτικών σχολείων και συνέγραψε εγχειρίδια για όλες τις τάξεις του δημοτικού για τα μαθήματα της ιστορίας, των θρησκευτικών, της γεωμετρίας, της φυτολογίας, της ζωολογίας και της φυσικής πειραματικής.

Το εγχειρίδιο Ιστορίας του Παναγόπουλου, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1933, εγκρίθηκε με υπουργική απόφαση να χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές της Στ΄ Δημοτικού στη β έκδοσή του ως διδακτικό βιβλίο «δια μιαν τετραετίαν αρχομένην από της 15ης Σεπτεμβρίου 1936». Η συγγραφή όμως του τελευταίου κεφαλαίου ενός σχολικού εγχειριδίου Ιστορίας αποτελεί για τους συγγραφείς ένα δύσκολο έργο, επειδή όπως χαρακτηριστικά αναλύει ο Edward Burns, όχι μόνο καλούνται να αναλύσουν τη δική τους κοινωνία και εποχή αλλά επιπλέον να επιλέξουν «ιστορικούς νικητές». Προφανώς ο Παναγόπουλος δεν διέκρινε στα σύγχρονα με αυτόν γεγονότα τις τάσεις εκείνες που θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για τις επόμενες δεκαετίες, αλλά μάλλον λειτούργησε υπό την ασφυκτική πίεση του αναγκαστικού νόμου 40/31-8-1936, ο οποίος θεσμοθετούσε τις επιλογές του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου στην εκπαίδευση. Έτσι, η ιστορική αφήγηση στη δεύτερη έκδοση του εγχειριδίου του κάλυπτε γεγονότα, τα οποία συνέβησαν μετά την ημερομηνία έγκρισής του από τον αρμόδιο υπουργό. Συγκεκριμένα, στις 10 Ιουλίου 1936 υπογράφτηκε η εν λόγω υπουργική εντολή και το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου έφερε τον τίτλο «Η 4η Αυγούστου 1936». Επρόκειτο για μία ιστορία του παρόντος, που ερχόταν να δικαιολογήσει ή να καταδικάσει τις σύγχρονες καταστάσεις, απόλυτα συνταγμένη στο φρονηματιστικό της στόχο:

Στο ίδιο εγχειρίδιο ακολουθούσε μία περίπου σελίδα, στην οποία απαριθμούνταν τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Μεταξά στην άμυνα της χώρας, την κοινωνική πρόνοια, την καταπολέμηση της ανεργίας, τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη της νεολαίας και γενικώς τη βελτίωση όλων των κρατικών υπηρεσιών αλλά και την εκμετάλλευση των πόρων της χώρας. Μάλλον επρόκειτο για προβλέψεις ή καλύτερα για ευσεβείς πόθους του συγγραφέα, αφού όταν οι μαθητές της Στ΄ τάξης στα δημοτικά σχολεία της χώρας έπαιρναν στα χέρια τους το συγκεκριμένο βιβλίο, δε θα είχαν ακόμη συμπληρωθεί δύο μήνες από την 4η Αυγούστου. Η ιστορική αφήγηση κατέληγε σκιαγραφώντας την πατρική φιγούρα του ηγέτη και προσβλέποντας σε ακόμη καλύτερες ημέρες.

comments powered by Disqus