Το βιβλίο έχει 255 σελίδες και είναι χωρισμένο σε 4 κύκλους. Τα κείμενα που δεν έχουν το όνομα του συγγραφέα έχουν γραφτεί ή διασκευαστεί και από τους τρεις συγγραφείς του βιβλίου. Οι κύκλοι είναι περίπου ίδιοι όπως στο αναγνωστικό των ίδιων συγγραφέων της Γ΄ τάξης ενώ πολλά από τα κείμενα υπάρχουν και στο αναγνωστικό της Δ΄ τάξης «Ο Πρόσκοπος».

Συνολικά υπάρχουν 73 κείμενα και 31 από αυτά είναι ποιήματα: Βιζυηνός (2), Μαρκοράς(1), Παπαντωνίου(3), Παλαμάς(2), Δροσίνης(3), Πολέμης(10), Κρυστάλλης(1) , Προβελέγγιος(1), Αθάνας(1)

Η γλώσσα είναι δημοτική.

Αξίες

Η αγροτική ζωή, η επαφή με τη φύση, η αξία του σεβασμού προς τους γονείς και των παραδόσεων είναι διάχυτα μέσα στο αναγνωστικό. Η ζωή στα κτήματα, σύμφωνα με τους συγγραφείς, δεν μπορεί να αντικατασταθεί με καμία άλλη δουλειά:

Κυρίως εκείνο που προβάλλεται είναι η σεμνότητα, η αυτοθυσία, ο αλτρουισμός. Ο Κωστάκης πέφτει στη θάλασσα να σώσει ένα παιδί και ας καταστρέφει την ωραία του φορεσιά και κοντεύει να πνιγεί. Το πιο σημαντικό δεν είναι η αλτρουιστική πράξη αλλά από σεμνότητα, δεν κάθεται να ακούσει ευχαριστίες για την πράξη του και φεύγει κρυφά. Μόνο στους γονείς του, που ανησύχησαν για την εμφάνισή του, φανέρωσε τη γενναία του πράξη:

Η βοήθεια και ο σεβασμός προς τους μεγαλύτερους απεικονίζονται στην ιστορία του μικρού χαμογελαστού παιδιού που βοηθάει τον γέρο κύριο να βρει θέση στο συνωστισμένο λεωφορείο (σελ. 134). Η σεμνότητα και εδώ του μικρού είναι από τα μεγαλύτερα προτερήματα του:

Το ίδιο και ο ντροπαλός Αποστόλης που έπεσε στο ποτάμι να σώσει ένα παιδί που πνιγόταν και όχι μόνο δεν είπε τίποτε σε κανέναν αλλά τον μάλωσαν και οι γονείς του για την άσχημη εμφάνιση που είχε μετά το περιστατικό και για την αργοπορία του:

Θρησκεία

Ήδη με το πρώτο κείμενο το βιβλίο μιλάει για τη δύναμη της προσευχής. Το ναυτόπουλο που του αναθέτουν ριψοκίνδυνη αποστολή, πριν να την πραγματοποιήσει κατεβαίνει στην καμπίνα του για να προσευχηθεί:

Η εορτή των Χριστουγέννων βρίσκει θέση με ένα ποίημα του Παλαμά (νύχτα Χριστουγέννων, σελ. 61) και με ένα κείμενο με μια συγκινητική ιστορία αγάπης και καλοσύνης (σελ. 67):

Οικογένεια

Ο σεβασμός προς τους γονείς είναι από τις υπέρτατες αξίες:

Μέσα στο αναγνωστικό απεικονίζεται η σχέση της μητέρας με την κόρη:

Η σχέση του πατέρα με τα παιδιά είναι επίσης ζεστή και ανθρώπινη. Ο πατέρας είναι παρών και συμμετέχει στην ανατροφή των παιδιών αλλά ο ρόλος του είναι περισσότερο αποστασιοποιημένος και είναι και αυτός που αναλαμβάνει την εφαρμογή των τιμωριών όταν χρειαστεί:

Στην ιστορία του Μανολάκη (σελ. 83) έχουμε μια παραλλαγή της ιστορίας του αναγνωστικού της Β΄ τάξης «Το καπέλο του Νίκου» (σελ. 37). Και εδώ χρησιμοποιείται το ίδιο τέχνασμα από τον πατέρα για να διορθώσει το ελάττωμα του γιού του, που εδώ είναι να λέει ψέματα:

Η φιγούρα της γιαγιάς και του παππού είναι μια πολύ αγαπημένη φιγούρα. Οι σχέσεις με τα εγγόνια ζεστές και πολύ δεμένες καθώς τις περισσότερες φορές ζουν μαζί.

Υγιεινή

Ακόμα οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες ταλανίζουν την ελληνική ύπαιθρο. Οι χωρικοί λοιπόν προσπαθούν να κρατήσουν μακριά την επιδημία κυκλώνοντας το χωριό με πέτρες.

Το χωριό σώζεται από την επιδημία καθώς τα παιδιά με την καθοδήγηση του δασκάλου αναλαμβάνουν να το καθαρίσουν από τις ακαθαρσίες των ζώων και από τα στεκούμενα νερά που λίμναζαν στις αυλές των σπιτιών.

Πατρίδα

Η περιγραφή του Παρθενώνα με την Ακρόπολη δίνει την ευκαιρία να συνδεθεί το παρόν με τη δόξα της Αθήνας του Περικλή:

Η εκδρομή στο Σούνιο δίνει αφορμή και για ένα μάθημα ιστορίας: ο Θεμιστοκλής, η Σαλαμίνα, ο Περικλής, αλλά και το Μεσολόγγι ανασύρονται από τη συλλογική μνήμη (σελ.23).

Δεν λείπουν τα κείμενα που είναι εξολοκλήρου αφιερωμένα στις ομορφιές της φύσης και του ελληνικού τοπίου. Οι εκδρομές στο βουνό δίνουν αφορμή περιγραφής της ομορφιάς της φύσης. (σελ. 39).