Η ιστορία της Νέας Ελλάδος του Νικόλαου Παπασπύρου

Το άρθρο αναφέρεται

Στη μεταπολεμική περίοδο, τα σχολικά βιβλία διακρίνονται σε διδακτικά, βοηθήματα και ελεύθερα αναγνώσματα. Τα εγκεκριμένα βοηθητικά εγχειρίδια μπορούσαν να είναι περισσότερα από ένα για κάθε μάθημα. Ο Σύλλογος Διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας, επέλεγε το βοηθητικό βιβλίο που θα χρησιμοποιούνταν και οι μαθητές – τριες (ή τουλάχιστον όσοι –ες είχαν τη δυνατότητα) αγόραζαν τα βιβλία. Έτσι, για το μάθημα της Ιστορίας, για το οποίο δεν προβλεπόταν διδακτικό βιβλίο αλλά μόνο βοηθητικό, έχουμε πλήθος εγκεκριμένων εγχειριδίων.

Τον Ιούνιο του 1950, με την υπ. Αριθμ. 49529/1950 απόφαση του Υπουργείου, ανακοινώνονται οι τίτλοι των πρώτων μεταπολεμικά, βοηθητικών σχολικών βιβλίων Ιστορίας Στ΄ Δημοτικού που ενεκρίθησαν. Τα βιβλία αυτά χρησιμοποιήθηκαν μέχρι τη σχολική χρονιά 1955-1956.

Η μετεμφυλιακή σχολική ιστορία αποτελεί μια αλυσίδα ηρωικών γεγονότων και ανδραγαθημάτων που επιβεβαιώνουν την εθνική συνέχεια και ενισχύουν την εικόνα ενός έθνους μαχόμενου εναντίον πολυπληθέστερων εχθρών.

Το έθνος εμφανίζεται ως μια οντότητα «ενιαία» και «αδιαίρετη», επομένως, οτιδήποτε υπονομεύει αυτή την αντίληψη, ανασκευάζεται ή απλά αποσιωπάται.

Ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την αντίληψη της τρισχιλιόχρονης συνέχειας, το εγχειρίδιο του Παπασπύρου, στη σχετική ενότητα ιστορικής ανασκόπησης δεν χρησιμοποιεί τον όρο Βυζάντιο:

«Λίγα έθνη έχουν αρχαία και μακρινή Ιστορία όπως η Πατρίδα μας (…) Κατόπιν η Ελλάδα έγινε Ρωμαϊκή αποικία το 168 π.Χ. (…) Πολλά χρόνια ύστερα η Ελλάδα αγωνίσθηκε με τους Βησιγότθους, τους Άβαρους και άλλους βάρβαρους λαούς, ώσπου στα 1204 μ.Χ. έγινε αποικία των Φράγκων και διαιρέθηκε σε μικρά κρατίδια. Στα 1453 έρχονται οι Τούρκοι από την Ασία και κυριεύουν ολόκληρη την Ελλάδα».

Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού για τα εγχειρίδια της ιστορίας, που δημοσιεύτηκε επί υπουργίας Κωνσταντίνου Τσάτσου, στις 28 Μαϊου 1949, η «εκλογή και η διάταξη της ύλης εκάστου τεύχους πρέπει να προσαρμόζεται προς τας σχετικάς απαιτήσεις του ισχύοντος προγράμματος», δηλαδή των αναλυτικών προγραμμάτων του 1913. Δεν όριζε ωστόσο η προκήρυξη μέχρι ποιο σημείο θα προχωρούσε η ιστορική αφήγηση ούτε αν θα υπήρχε σχετική αναφορά στον εμφύλιο. Η ιστορική αφήγηση του εγχειριδίου ολοκληρώνεται χωρίς καμιά αναφορά στον εμφύλιο.

Αντλήθηκε από τη διπλωματική εργασία του Δημήτρη Μαριόλη, «Εθνική ταυτότητα και ιδεολογία στα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού της μετεμφυλιακής περιόδου 1950-1974», Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ιούνιος 2013
comments powered by Disqus